Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hükümete yönelik mektupta şu tabirleri kullandı:
1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 42. hususu uyarınca, enflasyon hedefine
ulaşılamaması halinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) maksattan sapmanın
nedenlerini ve alınması gereken tedbirleri Hükümet’e yazılı olarak bildirmesi ve kamuoyuna
açıklaması gerekmektedir. 2022 yılı enflasyonu amaç aralığının üzerinde gerçekleşmiştir. Bu
çerçevede, enflasyonun amaçtan sapmasının nedenlerini açıklayan 2023 yılının birinci Enflasyon
Raporu ile enflasyon gayesine ulaşmak için uygulanacak para siyasetini özetleyen 2023 Yılı Para
Politikası ve Liralaşma Stratejisi metinlerini ekte bilgilerinize sunuyoruz.
2022 yılında TCMB’nin tüm siyaset araçlarında kapsamlı bir gözden geçirme süreci
yürütülmüştür. TCMB’nin bütünleşik siyaset çerçevesi olan Liralaşma Stratejisi atılacak adımlara
dair tesir tahlillerine dayalı olarak oluşturulmaktadır. Uygulanan stratejinin, kalıcı fiyat istikrarı
için iki ön şart olan finansal sistemde Türk lirasının yükünün yapısal olarak artırılması ve cari
fazla kapasitesi oluşturulması açısından destekleyici tesirleri olmuştur.
Çeşitlendirilmiş rezerv kaynaklarıyla güçlendirilen TCMB rezervleri, yüksek enerji
fiyatları ve finansal oynaklıklar nedeniyle global çapta yaşanılan büyük rezerv kayıplarına
rağmen artış göstermiştir. Ülke para takası mutabakatlarının aktifleştirilmiş kullanımı sayesinde
yerel parayla ticaret yaygınlaşırken, Döviz piyasalarının da uzun devirde daha istikrarlı bir yapıya
kavuşması istikametinde kıymetli gelişmeler gözlenmiştir. Aktif rezerv siyasetinin liralaşma
adımlarıyla desteklenmesi sonucunda mevduattaki Türk lirası hissesinde güçlü bir artış eğilimi
gerçekleşmiştir.
Hedefli kredi, likidite, karşılıklar ve teminat siyasetlerinin kredilerin büyüme suratı,
kompozisyonu ve iktisadi faaliyetle buluşması açısından kıymetli tesirleri olmuştur. Rusya-Ukrayna
Savaşı sonrasında ani artış gösteren kredi büyümesi denetim altına alınmış, kredilerin
kompozisyonunda ticari, KOBİ, yatırım ve ihracat kredilerinin hissesi tarihi yüksek seviyelere
ulaşmıştır. Global iktisadi faaliyetteki zayıflama sürecinin getirdiği risklere karşı finansman
maliyetlerinin uygunluğu yoluyla yatırım ve cari fazla kapasitesinin desteklenmesi sağlanmıştır.
Savaşın tesiriyle yükselen ticari kredi ve tahvil faizleri, alınan faal tedbirlerle kıymetli oranda
gerilemiştir. Böylece mali transferin güçlendirilmesi sağlanmıştır. Tüm bunlar sonucunda,
enerji fiyatlarının tesirleri dışlandığında, 2022 yılında cari fazla kapasitesi geliştirilmiştir.
Uygulanan faal siyasetlerle kalıcı fiyat istikrarının önündeki yapısal sorunların
giderilmesi tarafında değerli kazanımlar elde edilmiştir. Buna ek olarak, kelam konusu politikaların
olumlu sonuçlarının görülmesi ve global güç fiyatlarının da görece istikrar kazanması ile
birlikte yılın ikinci yarısından itibaren enflasyonda kademeli bir yavaşlama süreci başlamıştır.
Aylık enflasyon oranlarındaki yavaşlama manşet ve çekirdek enflasyon, enflasyon yayılımı ve
beklentileri ile ana eğilim göstergelerinin değerli oranlarda gerilemesine yol açmıştır.
TCMB, 2023 yılında Liralaşma Stratejisi’ni tüm ögeleriyle data odaklı ve etki
analizlerine dayalı olarak kararlılıkla uygulamaya ve geliştirmeye devam edecektir. Mevduatta
liralaşma oranının yılın birinci yarısı prestijiyle yüzde 60’a çıkarılması ve yılın geri kalanında
liralaşmadaki artış sürecinin devam etmesi hedeflenmektedir. Bankaların teminat, fonlama ve
kredi kanallarını kullanım imkanları liralaşma gayeleri doğrultusunda kalibre edilecektir. Türk
lirası likidite idaresinde Açık Piyasa Süreçleri fonlama kanalının temel ögesi haline getirilerek,
bu kanalla yapılan fonlamanın hissesi kademeli bir formda artırılacaktır. Kredilerin büyüme suratı ve
kompozisyonunun 2023 yılında öngörülen enflasyon patikasıyla uyumlu olması sağlanacaktır.
Kredilerin yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazlayı artıran faaliyetleri destekleyecek
şekilde kullanımını öngören gayeli kredi anlayışı güçlendirilerek uygulanacaktır. Rezerv
kaynakları çeşitlendirilmeye ve TCMB rezervleri artırılmaya devam edilecektir. Politika
çerçevesinin, döviz piyasalarında arz ve talebin sağlıklı ve istikrarlı bir istikrar içinde hür piyasa
koşullarında oluşumuna katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
TCMB, fiyat istikrarını kalıcı halde tesis etme amacı doğrultusunda geliştirdiği Liralaşma
Stratejisi’ni kararlılıkla uygulamaya devam edecektir. Türkiye İktisat Modeli çerçevesinde
oluşturulan yüksek eşgüdümün takviyesiyle tüketici fiyatları yıllık artış oranının Enflasyon Raporu
öngörüleriyle uyumlu seviyeye gerilemesi sağlanacaktır.
