İYİ Parti Kalkınma Siyasetleri Lideri Prof. Dr. Ümit Özlale Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı.
– Cihan Paçacı ile Bülent Kuşoğlu kıyaslamanız çok dikkat çekti. Kuşoğlu için de istifa düzeneği mı çalışmalıydı, YETERLİ Parti bunu mu bekliyordu?
Hayır. DÜZGÜN Parti tahminen de o partinin en temel bireylerinden biri olan Cihan Bey’i, yalnızca bu sürece ziyan verdiği için neredeyse feda etti. Bence sayın Kuşoğlu, altılı masanın ruhuna daha çok ziyan verecek bir açıklama yapmış ve “Kemal Beyefendi aday olmazsa bu masa dağılır” demişti. Bu açıklamadan sonra rastgele bir istifa sistemi görmedik. Bu örneği şunun için verdim. ÂLÂ Parti altılı masaya o kadar bağlı ve altılı masanın sürdürülebilir olması, hedeflediği yerlere ulaşması için o kadar kararlı ki gerektiğinde en değerli kurmaylarından birini dahi feda edebiliyor. Meğer biz CHP’den tıpkı şeyi görmüyoruz.
“TEMEL BEYEFENDİ ADAYI GÖRÜŞÜYOR”
İkincisi, aday belirleme için 12-13 gün müddet vermişler. Bu da Temel Bey’in öbür başkanlarla konuşması sonrasında birtakım isimleri masaya getirmesiyle olacak. Ortak akıl, uzlaşı ve halkın iradesi unsurları çalıştırılmamış olacak. Kemal Bey’in adaylığını onaylamak için bu türlü bir 13 gün geçireceksek bu da akıllara Kuşoğlu’nun yaptığı açıklamayı getiriyor. Bu sürecin oldubittiye getirilmesi, neredeyse bir dayatmaya varması ki ben açıklama yaptıktan sonra CHP’ye yakın basının saldırması bize şunu gösteriyor: “Tamam artık çok da fazla itiraz etmeyin, aday Kılıçdaroğlu, bunu kabul edin. Yoksa buradan büyük arıza çıkar.” Demek ki Kuşoğlu’nun yaptığı açıklama yalnızca kendisini değil tüm CHP’yi bağlıyormuş.
– CHP’nin bir dayatma içinde olduğunu mu düşünüyorsunuz?
Asla bu türlü bir şey yok. Tutup bir yıl çalışmışsınız, bir sürü metin oluşturmuşsunuz geriye kalan 13 günde mi şu ana kadar tartışılmayan ve seçimin kazanılmasında çok kilit rolü olan aday belirlenecek. “13 günde oldubittiye getirelim, bunu aslında bir tane aday var. Geri kalan adaylar da çıkmıyor” deyip bir ortak akıl, uzlaşı ya da halkın iradesi sistemleri çalıştırılmadan tek bir adayın o masada belirlenmesine biz soru işareti ile yaklaşıyoruz. UYGUN Parti kendi içinden aday çıkarmayacağını söyleyen tek parti. Ordaki hiçbir siyasi parti başkanından bu türlü bir açıklama duymadınız. İnsanların aday çıkarmayan, imtiyazlı cumhurbaşkanı yardımcılığı istemeyen GÜZEL Parti’ye topla tüfekle saldırması, onun dışında Ali Babacan’ın cumhurbaşkanı adayı olabilir demesine ya da Kemal Bey’in cumhurbaşkanlığı adaylığına ses çıkarmaması bize bir ikili standart olduğunu gösteriyor. İtirazımız bu.
– UYGUN Parti, Kılıçdaroğlu’nun adaylığına karşı mı?
Buradaki temel itirazımız adaya değil belirlemedeki yaklaşıma. Sürece itiraz ediyoruz. Ortak akıl, uzlaşı, halkın iradesi sistemleri çalıştırılır. Orada bunun sonuncunda Kemal Bey’in ismi ortaya çıkarsa sonuna kadar kendisine dayanak oluruz. İtirazımız Kemal Bey’in ismine değil.
TAYYIP ERDOĞAN KAYBEDECEK KAZANACAK ADAYI BULMALIYIZ
– Meral Hanım “koltuk ve hırs” sözlerini kullandığı konuşmasında ‘Her şey çok hoş olacak’ da dedi. Akıllara İmamoğlu geliyor..
Şunu çok net söylüyoruz. “İki tane aday gelirse itiraz etmeyeceğiz” diyoruz. Bu şu manaya gelmiyor: “Başka biri daha gelirse itiraz ederiz.” etmeyiz, kabul ederiz, etmeyiz değil. Bize iki adaydan biri gelirse, rastgele bir formda İmamoğlu’nu Yavaş’a tercih etmiş değiliz. Buna itiraz etmeyeceğimizi söyledik. Bu çok net bir yaklaşım. Saraçhane’de ortaya çıkan enerjiyi biz kullanamadık. Fevkalade bir güç ortaya çıkmıştı. Bir mağduriyet yaşandı ve biz bu mağduriyetten çok uygun bir cumhurbaşkanı adaylığı çıkarabilirdik. Halbuki biz o meydanlara gittiğimizde tek gördüğümüz, Ekrem İmamoğlu’nun mağduriyetini vurgulamak yerine bilhassa CHP’den, Kemal Bey’in neden cumhurbaşkanı adayı olması gerektiğine dair açıklamalardı. O yüzden bizim “Her şey çok hoş olacak” vurgumuz iki adaydan birinin adaylığına hâlâ itiraz etmeyeceğimiz üzere yorumlanabilir.
– Adayda genç kalındı mı, siz nasıl bir takvim öngörüyorsunuz?
Adayda geç kalındı. Martın ortasına kadar vakit var. 13 Şubat’ta bu belirlenecek ve kesinlikle bir adayla çıkılacak diye bir şey yok. Sonuçta ben 13 Şubat’ta bu işin oldubittiye getirileceğini düşünmemek istiyorum. Biraz daha uzayabilir bu süreç. O süreçte umarım kelam edilen unsurlar çalıştırılır.
– Meral Hanım ile Kemal Bey’in tekrar görüşme muhtaçlığı doğdu mu?
İki genel liderin irtibatı pek yüksek. İki genel lider ikili bir görüşme yapmak isterlerse onun yolu açık aslında. O hususta benim yorum yapmam hakikat olmaz.
– CHP Genel Merkezi’ne “Ben Kemal geliyorum” afişi asıldı. Siz “onay makamı değiliz dediniz”, Akşener de “Noter değiliz” dedi. Bu noktadan nasıl çıkılır?
Bilmiyorum. Ben bir partinin genel lider yardımcısıyım. Ortak mutabakat metnine katkıda bulundum. Kalkınma siyasetlerinden sorumluyum. Lakin eminim şayet biz daha geniş bir halk kitlesinin şartsız takviyesini almak istiyorsak yalnızca siyasi partilerin ikili görüşmelerinden öteye giden bir yaklaşımın olması gerekiyor.
“TEK KAYGIMIZ KAZANMAK”
– Bir çıkmaza mı girildi?
Aşarız biz bunları. İstanbul Büyükşehir Belediye lider adayını belirlerken de isimler vardı. En hakikat ismi bulduk ve İstanbul’u kazandık. Ortada bir kriz yok. Kesinlikle ortak akılla, uzlaşı ile gerçek kararı verebilecek bir mekanizmayı çalıştırmak gerekiyor.
– Halkın iradesi nasıl belirlenecek?
Anketler olabilir. Daha geniş kitlelere sorulabilir. Yalnızca genel liderlerin kendi ortalarında yapacakları görüşmelerle kalmayıp biraz daha geniş bir halk kitlesine sorulsa daha gerçek bir karar alınır. Burada kıymetli olan adayın ismi değil. Gerçek adayın belirlenmesi. Bu seçimlerde kazanma mümkünlüğü en düşük aday Erdoğan. Biz kazanma mümkünlüğü en yüksek adayı çıkarmalıyız.
– GÜZEL Parti açısından hakikat aday belirlenmezse ne olur?
İyi makûs bir aday belirlenir. O da Millet İttifakı’nın adayı olur. Ben bir CHP’liden daha fazla o aday için çalışırım. İstanbul seçimlerini hatırlayın. İmamoğlu görece daha az tanınıyordu. DÜZGÜN Parti neredeyse hiç tanımadığı İmamoğlu’nun ardında kendi belediye lider adayıymış üzere çalıştı. Burada da Millet İttifakı bir adaya karar verirse ve bu aday tüm partiler tarafından onaylanırsa bizim birinci tercihimiz de olsa üçüncü tercihimiz de olsa birebir çalışkanlıkla o adayın gerisinde dururuz.
– Masada oy çokluğuna bakılma ihtimali mi var o vakit?
Ben oyçokluğu, oybirliği falan olacağını düşünmüyorum. Partiler kesinlikle bir aday üzerinde anlaşır. Bu DÜZGÜN Parti’nin birinci, ikinci, üçüncü tercihi de olabilir lakin bir aday üzerinde anlaşılır. Şunu vurgulamak istiyorum: GÜZEL Parti o masadan kalkmaz, ÂLÂ Parti Millet İttifakı’nı bozmaz, zati biz kurucusuyuz. YETERLİ Parti’nin tek kederi seçimi kazanmak. Seçimi kazanmak için de Erdoğan’ın karşısına en hakikat adayı çıkarmaya çalışıyoruz. Bizi suçladıkları şey aslında bizim titizliğimizi gösteriyor. Beşerler “Burada bir aday var, itiraz etmeyin” diyorlar. Biz daha ayrıntılı, daha titiz bir yaklaşımla, artık sonuna geldiğimiz bu seçim sürecinde nitekim bu yanlışsız aday mı, onun araştırılmasını, onun bir masaya yatırılmasını istiyoruz.
PARTİMİZİN DÜZGÜN NİYETİNİ KİMSE SORGULAMASIN
– İki aday çıkma ihtimali yok mu?
Ona genel liderler karar vereceklerdir. Lakin ben ÂLÂ Parti için şunu söyleyebilirim: Bir aday belirlendikten sonra çok çalışırız. Hiçbir formda o masayı terk etmeyiz. Millet İttifakı’nın göstereceği adayın ardında dururuz. Lakin lütfen o adayın belirlenmesine kadar hiç kimse ne bizim uygun niyetimizi sorgulasın ne de bizim rastgele bir biçimde bu süreçten bir imtiyaz koparmaya çalıştığımızı düşünsün.
– DÜZGÜN Parti’nin fazla mı eleştirildiğini düşünüyorsunuz?
İYİ Parti’ye karşı bir karalama kampanyası var. Biz kendi adayımızı çıkaracakmışız. Hayır çıkaramayacağız. Biz tek cumhurbaşkanı yardımcılığı istiyormuşuz ve o imtiyazlı olacakmış. Hayır onu da istemiyoruz. Bizim seçimi kazanmak dışında bir niyetimiz de talebimiz de yok. Bizi güçlü kılan da bu.
– ÂLÂ Parti için “kilit parti” deniyor. Gerçek mu?
Aslında kilitten çok kilidi açan parti olarak görüyorum. Şu ana kadar biz Millet İttifakı için çok fazla kilit açtık. İstanbul’un Ankara’nın ve başka büyükşehir belediyelerinin kazanılmasında çok değerli bir rol oynadık.
– Sizin sözlerinize yönelik Meral Hanım’dan yahut partinizden reaksiyon geldi mi?
Bu mevzuyu çok konuşma fırsatım olmadı. Lakin ben partinin görüşlerine karşıt bir şey söylediğimi zannetmiyorum. Yani partinin görüşleriyle aykırı düşen bir şey söylemedim.
ANKETLERDE İKİ BELEDİYE LİDERİNİN İSMİ ÖNDE
– İmamoğlu yargı baskısı altında. Cezasının nihaileşmesi risk teşkil etmez mi?
İlk evvel şöyle bir şey yapmamız gerekiyor. Masadaki siyasi parti başkanları, adayların ismi konusunda bir muahede sağlarlar. Bu adayların kazanma kazanmama olasılıkları, kazanırsa mazbatayı alma alamama olasılıklarını değerlendirirler. Lakin burada benim ve öteki çalışma arkadaşlarımın üzerinde çok durduğu şeylerden biri sonuna kadar getirdiğimiz bu süreçte biraz daha titiz davranılması gerektiğidir.
– İki ismi yaptırdığınız anketlere bakarak mı öne çıkarıyorsunuz?
Genelde anketlerde ortaya çıkan sonuç, bu iki belediye liderinin popülarite, aldığı oy oranının Erdoğan’ın üzerinde olduğu. En çok bu iki belediye liderin bahtının olduğu. Bizim özel olarak yaptırdığımız bir anket yok lakin kamuoyuna yansıyan anketlerden gördüğümüz bu.
– Milletvekili listelerinde isminizi görecek miyiz?
Size çok samimi söylüyorum, bu husus üzerinde 10 saniye bile düşünmedim. Hem genel liderimizin hem de UYGUN Partinin gayesi bu seçimi kazanmak. AK Parti iktidarından ve bu idare sisteminden kurtulduktan sonra ben şimdikinden daha fazla hangi vazife verilirse yaparım. Bunun hangi çatı altında olacağını hiç düşünmedim.
– Mutabakat metni neye yakın, devletçi mi liberal mi?
Bir açıdan bireyselci, zira bireyi nasıl güçlendireceğimizi somut biçimde anlatıyoruz. Öbür taraftan da devletin denetleyici, düzenleyici stratejik alanlarda daha fazla işin içine girdiği bir durum kelam konusu. İkisinin âlâ bir kombinasyonu var.
– KÖİ projeleri kontratlara dayanıyor. İptal nasıl gerçekleşecek?
AK Parti hukuku ayaklar altına aldı. Biz bunu yapmayacağız. Bir kontrat, ülkenin çıkarlarının bilakis yapılmışsa, burada haksız çıkar oluşmuşsa milletlerarası hukuk bize bunun peşine düşmeyi, bu kontratın koşullarını yerine getirmemek için gerekli şartları söylüyor. Âlâ bir hukuk takımı kuracağız. Ülkeyi ziyana uğrattığını düşündüğümüz KÖİ projelerinde hukuku işleteceğiz.
– Lokal idarelerin aktifliği nasıl arttırılacak?
Genelde beşerler kendilerini temsil eden vekillerden çok belediye liderlerini tanır. Halkın seçtiği belediye lideri o bölgenin sıkıntısını daha uygun bilir. Bu nedenle lokal idarelere daha fazla kaynak sağlayacağız. Daha faal çalışmaları için kapasite inşası vereceğiz. Bütçeleri artacak. Tüm gelişmiş ülkelerde lokal idarelerin kapasitesi güçlendirilir.
– Metinde laikliğin yer almaması, Atatürk’ün olmaması, tarikat ve cemaatlerle ilgili yaklaşımın nasıl olacağının üzerinde durulmaması tarafındaki tenkitlere ne karşılık verirsiniz?
Biz temel hak ve özgürlüklerden, Türkiye’nin demokratik, toplumsal bir hukuk devleti olacağından, tüm kurumlarının prestijinin tekrar kazandırılacağından kelam ediyoruz. Ekstradan laikliğe vurgu yapmaya gerek var mı bilemiyorum. Orada iki büyük parti Türkiye’de laikliğin, Atatürkçülüğün, seküler devletin garantörü pozisyonunda. DÜZGÜN Parti’nin olduğu yerde Atatürk’ten, laiklikten en ufak bir sapma olmaz.
– Sizce HDP kritik bir parti mi?
Kesinlikle. Yasama faaliyetlerinde zati birlikte çalışıyoruz. Ben HDP’nin siyaset yapma hakkına hürmet gösteriyorum. Bizim uzlaşmacı tavrımız göz gerisi ediliyor. Bir partinin var olma hakkını sonuna kadar savunuyoruz. HDP ve DÜZGÜN Parti birbirine hiç benzemeyen iki parti. Çok değerli kültürel ve siyasal farklılıklardan ötürü tıpkı masada müzakere etmek istemiyoruz. Bu bizim siyaset yapma özgürlüğümüz. HDP de ‘Altılı masaya bizi alın’ diyen bir parti de değil. Biz nasıl tıpkı masaya oturmak istemiyorsak onlarda da misal bir tavır olabilir. Bu da HDP’nin siyaset yapma özgürlüğüdür. Kan uyuşmazlığı olan iki partiye ‘Aynı masada oturun el sıkışın’ denmesinin, iki partinin siyaset yapma özgürlüğünü ihlal etme olarak görüyorum.
– Kim diyor bunu?
Biz ‘HDP’le tıpkı masada oturmayız’ deyip münasebetlerimizi sıralıyoruz. Bunları sıraladığımız vakit Kürt vatandaşların hakkına hürmet göstermemekten tutun bizleri Kürt düşmanı ilan etmeye kadar varan, gerçekle bağdaşmayan açıklamalar oluyor. Biz bunu söylemiyoruz. HDP’ye oy veren seçmenin tercihleri başımızın üstünde. Onlara karşı yapılan hukuksuzluklara da reaksiyon gösteriyoruz. Lakin Allah aşkına kamuoyu da bizim siyaset yapma özgürlüğümüzü elimizden almasın.
– Onların aday çıkarması Millet İttifakı’nı nasıl etkileyecek?
Son seçimlere nazaran Türkiye’nin en büyük üçüncü partisi. Biz Millet İttifakı olarak buna yalnızca hürmet duyarız. Emek ve Özgürlük İttifakı’nın çıkaracağı aday da demokrasinin zenginliğidir.
– ‘İstanbul Mukavelesi Yaşatır’ sözleriniz metinde yoktu. Neden muhtaçlık duydunuz bunu söylemeye?
Netleştirmek için. Bana bir gazetecinin sorması yerine metinle uyumlu biçimde kürsüden söyledim. Bayana şiddeti, ayrımcılığı önlüyor. Devlete muhafaza sorumluluğu veriyor. O yüzden de ‘İstanbul Mukavelesi yaşatır’ diyoruz.
– SP Genel Lider yardımcılarından reaksiyon aldınız. Ne dersiniz?
Bir şey demek istemem. Memleketler arası mukavelelere geri dönülecek tabirlerini netleştirmek istedim. Onlardan biri de İstanbul Kontratı idi. DÜZGÜN Parti’nin olduğu bir hükümette ne toplumsal cinsiyet eşitsizliği olur ne bayana şiddet bu zamanki üzere olur ne de bayan AK Parti zihniyetinde olduğu üzere konuta hapsedilir.
– Birinci bir gün, bir hafta, bir ay bir yılda ne göreceğiz?
Birinci günde çok güzel bir takım göreceksiniz. Şahap Kavcıoğlu’nu görmeyeceksiniz. Onun yerine özgeçmişine baktığınızda orayı dolduran bir isim göreceksiniz. Bu bile insanlara, iş dünyasına, işçilere bir itimat verecek. Birinci bir haftada mutabakat metniyle uyumlu bir çalışma takvimi göreceksiniz. Atamalar yapılacak. Birinci ayda aksiyon planının adımları atılmaya başlanacak. Birinci altı ay içinde yatırım ortamının uygunlaştırıldığını, ülkeye tekrar yerli ve yabancı yatırımcının sermayesini getirdiğini, MB’nin rezervlerinin tamir edilmeye başladığını, besin enflasyonunun ve toplam enflasyonun düştüğünü göreceksiniz. Bir yıl içinde ise ülkede hayat pahalılığının azaldığını, yatırım ortamının düzgünleştiğini, insanların daha düzgün ve daha yüksek fiyatlarla çalışmaya başladığına şahit olacaksınız. Türkiye’de üç beşerden biri çalışıyor. Bunların dörtte biri garantisiz. Yarısı da taban fiyat alıyor. Türkiye’nin fiyat ve istihdam sorunu var. Bu üç, altı ayda çözemezsiniz. Bir yıl içinde güzelleşmeye başladığını, iki üç yıl içinde minimum fiyatın toplumun az bir bölümün aldığı fiyat olduğunu görürsünüz.
– Bu nasıl sağlanacak?
Doğru mesleksel eğitim siyasetleri ile sağlanacak. Hem iş gücünü hem iş yerlerinin teknoloji ile ahengini kolaylaştırarak sağlanacak.
PROF. DR. ÜMİT ÖZLALE KİMDİR?
1972’de Almanya’da doğdu. ODTÜ İktisat Bölümü’nden lisans diplomasını, Boston College’dan iktisat doktorasını aldı. 2006’da doçentlik, 2011’de profesörlük derecelerini alan Özlale, sırasıyla Bilkent Üniversitesi, TOBB İktisat ve Teknoloji Üniversitesi ve Özyeğin Üniversitesi’nde çalıştı. Harvard Üniversitesi’nde yaz devrinde konuk öğretim üyesi olarak ders veren Özlale 2003-2011 ortasında Merkez Bankası’nda akademik danışman olarak vazife yaptı.
