Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde sabah saatlerinde meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde yakın şiddette bir zelzele daha yaşandı. AFAD’ın şiddetini 7,6 olarak belirlediği ikinci zelzelenin akabinde meyyit ve yaralı sayısı artmaya devam ediyor.
Halk TV’de Şirin Payzın‘ın Kelamım Var programına katılan Sarsıntı Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Ercan yaşanan sarsıntısı kıymetlendirdi.
‘Depremin kuralı vardır: Bir yerde olmuşsa tıpkı büyüklükte yeniden olur’
Depremin şiddetinin çok büyük olduğunu lisana getiren Ercan, “Hem Malatya hem Hatay’ı dinlediğimizde ana kahrın kurtarma takımlarının göçük başına gelmemesi. Burada iki sarsıntı oldu. Bu harikulâde durum dünya üzerinde. Harika durum yaşanıyor. Şu anda dünyanın sarsıntı açısından en sakıncalı yeri Kahramanmaraş. Bunun içine Hatay da giriyor. En canavar fay Ölüdenizi kırığı. Bu kırık oynadı. Bu kırık Roma devrinde 7.5 büyüklüğünde sarsıntı üretti ve 3 bin kişiyi öldürdü. Aşağı üst 1500 yıldır beklediğimiz sarsıntıydı bu. Bütün jenerasyonların beklediği sarsıntıydı. Zira zelzelenin kuralı vardır: Bir yerde büyük sarsıntı olmuşsa o yerde kesinlikle birebir büyüklükte zelzele olur. Zelzele 7.5 şiddetinde değil. Şiddet zelzelenin yıkıcılığı, büyüklüğü ise o zelzeleden çıkan güç. Zelzeleler çıkan güce nazaran ölçeklenir, Richter ölçeği diyoruz” dedi.
Bölgede harikulâde hal ilan edilmesi gerektiğini belirten Ercan, “Buradaki değineceğim olay şunun hatası, bunun kabahati, hala gelmediler olayı değil. Türkiye Cumhuriyeti çok şükür ki kurtarma konusunda dünya önderlerinden birisi. Bu hususta çok yeterliyiz. Yaklaşık 3400 yapı yıkıldı. Kurtarma gruplarının sayısı daha az. Birçok çöken yapıya kurtarma takımı gidemeyecek. Tahlili bugün Erdoğan’ın derhal harikulâde hal ilan etmesi. Böylelikle zelzele bölgesini orduya bırakmalı. Bugün çabucak yapması gerekiyor. Orduya bıraktığı anda deniz kuvvetlerini gerekirse İskenderun’a getirir, her göçük başında yüzlerce asker getirir. Acilen orduya bırakılmalı. Enkaz altındakilere kısa müddette yetişemezsek donarak ölecekler” tabirlerini kullandı.
‘Kocaeli zelzelesinden daha büyük: 335 atom bombasına eşdeğer’
Ercan kelamlarına şöyle devam etti:
“Bugün olan sarsıntı bizim Kocaeli zelzelesinin 2 katı daha büyük. Gölcük zelzelesinden çıkan güç 132 atom bombasına eşdeğerdi. Bu sarsıntı de yaklaşık 335 atom bombası patlatılmış üzere tesir gösterdi. Doğu Anadolu Kırığını aldı, hesaplarıma nazaran yaklaşık 5 metre Akdeniz’e kaydı.
Bu kadar büyük zelzele. Yaptığım hesaplara nazaran zelzelenin yaratmış olduğu kırığın boyutu 330 kilometre yani Sivrice’den başlıyor, Malatya’yı geçiyor, Kahramanmaraş’a gidiyor, Osmaniye’ye gidiyor, oradan İskenderun’a gidiyor, oradan İsrail’e gidiyor.”
Bazı kentler için yeni ikazda bulundu
Ercan açıklamalarına devam ederken birtakım bölgelere dikkat çekerek, “Kahramanmaraş’ın güneyinde Osmaniye, Adana-Ceyhan tıpkı vakitte İskenderun-Hatay yer alıyor. Yeni sarsıntı odakları burası. Bir gerginlik birikmiş durumda. Gelecek sarsıntı adımları bu bölgede olacak. Bu kırığın kuzeyinde gerginlik transferi oldu. Palu Bingöl, Erzincan üzere kısımlar. Şayet burada aktarılan gerginlik Karlıova’ya erişirse, Kuzey Anadolu kırığına erişirse yeni zelzele olabilir. Bunlar büsbütün abartı kurgulardır. Bir telaş uyandırmak istemiyorum. Buradaki en değerli husus kurtarma. 6 saat içerisinde kurtarılacak insanların yüzde 80’ini kurtarılmalı” sözlerini kullandı.
‘Üniversitelerden takviye istensin’
“Şu anda yalnızca yerleşim alanlarını kentlerdeki durumu konuşuyoruz. AFAD grupların öncelikle baktığı yerde 10 ilin merkezi. Hiç kırsal bölümden, köylerden kelam etmiyor. Köylere giden kişi yok. AFAD grupları buraya gitmek için kâfi değil, sayıları kâfi değil” diyen Ercan kelamlarına şöyle şöyle devam etti:
“Üniversitelerden yardım istenebilir. İnşaat, Jeofizik, Mimarlık, Jeoloji, Madencilik kısmında okuyan öğrencilerinden öğretim üyelerinden yardım istenmeli. İstanbul Teknik Üniversitesi’ne yahut öbür üniversitelere başvururlarsa çabucak grup kurulur.”
‘Deprem yalıtımı yapılan hastaneler hasar almadı’
Deprem Mühendisi Prof. Dr. Haluk Sucuoğlu da yayında değerlendirmelerde bulunarak, “Askerin de barındığı yerde önemli problemler var. Kolay hesap var 4 bin civarında bina yıkıldı. Hepsine müdahale için 4 bin acil yardım grubuna muhtaçlığı var. İşleri buraya getirmemek lazımdı. Bu kadar bina yıkılmamalıydı. Bu türlü kapasiteyi oluşturamazsınız. Birinci 24 saat kıymetli ondan sonra ümit kalmıyor. Gerçekler acı. Bu riskler azaltılmalıydı. Riskleri azaltamazsanız baş edemezsiniz. 99 zelzelesinde risklerimiz neyse bugün de birebir. Arama kurtarmalarımız güçlenmiş lakin riskleri azaltamıyoruz tıkandık kaldık. Kocaeli zelzelesinde bile bu kadar çaresiz değildik” dedi.
Sucuoğlu kelamlarına şöyle devam etti:
“Yeni gelişen teknolojiler var. Hatay’da hastaneler önemli hasar görmüş. Yeni teknolojiler var bu türlü durumlarda hizmet vermeye devam etmesi için. Sarsıntı yalıtımı diyoruz. Maliyet artışı cüzidir. Hatay Dörtyol, Osmaniye merkez, Elbistan Merkez hastaneleri. Buralara zelzele yalıtımı yapıldı. Buralarda hiç hasar yok çalışmaya devam ediyorlar. Bunun üzere yeni teknolojiler yapılmalı. Bizim bunlara gereksinimimiz var. Riski azaltmamız gerekiyor. Yönetmelik kullanarak bina yapmayı beceremiyoruz. Kentlerde yaşamayı öğrenemedik. Risklerin farkına varacaksanız.”
