ABD üzerinde gezen ve Çin’e ilişkin olduğu belirlenen ‘casus balon’, ABD tarafından tehdit olarak görülmüştü.
Balon geçtiğimiz saatlerde ABD tarafından vurularak etkisiz hale getirilmişti.
“Çin saldırıyı protesto ediyor”
ABD’nin bu hareketine ise Çin’den protesto geldi.
Çin’in Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Çin, ABD’nin sivil insansız hava aracına güç kullanması karşısında derin hoşnutsuzluk içindedir ve saldırıyı protesto etmektedir.” tabirlerine yer verildi.
Çin tarafının, Washington’ı, hava aracının sivil maksatlı olduğu, zorlayıcı sebeplerle Amerikan hava alanına girmesinin büsbütün tesadüf yapıtı olduğu konusunda bilgilendirdiğini ve sorunun sakin, profesyonel ve itidalli formda ele alınmasını açıkça talep ettiğinin vurgulandığı açıklamada, şunlar kaydedildi:
“ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü, balonun yerdeki çalışana askeri yahut fizikî tehdit oluşturmadığını söyledi. Bu kurallar altında, ABD tarafı güç kullanmakta ısrar ederek çok bir reaksiyon verdi ve milletlerarası kural ve teamülleri açıkça ihlal etti.”
Açıklamada, Çin’in, olaydan ziyan gören şirket ve kurumlarının legal haklarını ve çıkarlarını koruyacağı ve gerekli reaksiyonları verme hakkını gizli tuttuğu belirtildi.
ABD hava alanında tespit edildi
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), 3 Şubat’ta Çin’e ilişkin olduğu tez edilen yüksek irtifa istihbarat balonunun ABD ana kıtası üzerinde uçuş yaptığını ve Amerikan ordusunun balonu takip ettiğini açıklamıştı.
Balonun, Montana eyaletinde ortalarında uzun menzilli füze depolarının olduğu birtakım hassas askeri tesislerin üzerinden geçtiği öne sürülmüştü.
Balonu güvenlik nedeniyle düşürmeyi tercih etmediklerini fakat müdahale seçeneğini gizli tuttuklarını vurgulayan savunma yetkilileri, Çin’e ilişkin istihbarat balonlarının, ABD hava alanında tespit edilmesinin birinci olmadığını, son yıllarda benzerlerine rastlandığını ileri sürmüştü.
ABD’nin Pekin Büyükelçiliği kanalıyla Çinli muhataplarını sorunun ciddiyeti konusunda uyardığı bildirilmişti.
Çin’den “meteoroloji balonu” açıklaması
Çin tarafından yapılan açıklamada, balonun, Çin’e ilişkin sivil bir hava aracı olduğu, meteorolojik araştırma için kullanıldığı, rüzgarlarla sürüklenerek ezkaza ABD hava alanına girdiği belirtilmişti.
Kendini denetim kabiliyeti hudutlu olan hava aracının Batı rüzgarlarının sürüklemesiyle, planlanan rotasından çıktığı kaydedilen açıklamada, “Çin tarafı hava aracının niyet edilmeyen mecburî sebeplerle ABD hava alanına girmesinden keder duymuştur.” sözlerine yer verilmişti.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, “Çin, sorumlu bir ülke olarak milletlerarası hukuka uygun hareket etmektedir. Hiçbir ülkenin egemenliğini ve hava alanını ihlal etmeye niyetimiz yok. Umarız ilgili taraflar, sıkıntıyı sakin başla ele alır.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
ABD, balonu kara suları üzerinde vurdu
Çin’in açıklamaları Washington’ı tatmin etmezken ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, 5-6 Şubat’ta Pekin’e yapmayı planladığı ziyareti iptal etmişti.
Pentagon Sözcüsü Tuğgeneral Patrick Ryder, “Çin’in açıklamasının farkındayız lakin bunun bir gözetleme balonu olduğunu biliyoruz.” tabirini kullanmıştı.
Ryder, balonun 60 bin fit irtifada ABD’nin iç kısımları üzerinde uçmaya ve ABD Hava Savunma Komutanlığının (NORAD) balonu izlemeye devam ettiğini belirtmişti.
Balon, ABD Lideri Joe Biden’ın buyruğuyla, Amerikan kara sularında Atlantik okyanusu üzerine çıktığında Amerikan ordusuna ilişkin jet uçaklar tarafından vurularak düşürüldü.
“Üç okul servisi otobüsü büyüklüğünde” olduğu ve 60 bin fit yükseklikte uçtuğu belirtilen balondan geriye kalan enkazın toplanması çalışmaları devam ediyor.
