AB Güç Düzenleyicileri İşbirliği Ajansı (ACER), doğalgazda tavan fiyat uygulaması olarak bilinen ve 15 Şubat tarihinde yürürlüğe girecek olan “gaz piyasası düzeltme mekanizması” çerçevesinde birinci kere günlük referans LNG fiyatını yayımladı.
ACER’in 1 Şubat tarihli birinci LNG referans fiyatı megavatsaat başına 55,21 euro oldu. Birebir gün, Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TTF’deki fiyat düzeyi ise 59,5 eurodan kapandı. İki fiyat ortasındaki fark yaklaşık 4 euro oldu.
ACER bundan sonra hafta içi her gün yeni referans fiyatı yayımlayacak.
Piyasa düzeltme sistemi kapsamındaki referans fiyat, farklı kuruluşların LNG fiyatlarının ortalaması ile türev piyasalarındaki uzlaşma fiyatı temel alınarak hesaplanıyor.
Fiyatın tespitinde Kuzey Batı Avrupa, Akdeniz, Kuzey Doğu Asya, türev takas ve ACER LNG fiyat kıymetlendirme raporu kullanılıyor.
ACER, para ünitesi dönüştürme süreci için Avrupa Merkez Bankasının euro döviz kurlarını temel alıyor.
Tavan fiyat uygulaması
AB ülkeleri, Aralık ayında piyasalardaki gaz fiyatlarında “tavan fiyat” olarak bilinen bir düzeltme sisteminin 15 Şubat’ta yürürlüğe girmesi konusunda anlaşmıştı.
Tavan fiyat, sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de süreç gören vadeli gaz kontratının 3 iş günü boyunca 180 euroyu aşması ve birebir devirde Avrupa’da sıvılaştırılmış doğal gazın megavatsaat fiyatının global piyasaların 35 euro üzerine çıkması durumunda yürürlüğe girecek.
Söz konusu yeni referans fiyat, global piyasalardaki fiyat düzeyiyle farkın belirlenmesinde kullanılacak.
Öte yandan, TTF’de süreç gören vadeli gaz kontrat fiyatı, Ağustos’ta megavatsaat başına 340 euroya kadar ulaşmıştı. Kelam konusu fiyat bugün ise 57,2 euro.
AB’nin gelecek kışı atlatmak için gaz tüketimini düşürmesi gerektiği belirtildi
Avrupa Birliği’nin (AB) gelecek kış periyodunu atlatabilmesi için doğal gaz tüketimini düşürmeye yönelik önlemleri sürdürmesi gerektiği söz edildi.
Brüksel merkezli fikir kuruluşu Bruegel’in “Avrupa 2023 Gaz Görünümü” başlıklı çalışması yayımlandı.
Çalışmaya nazaran, AB’de bu kış devrinde güç krizi yaşanması mümkünlüğü, geçen yıl uygulamaya konulan acil durum önlemleri ve kış aylarının sıcak geçmesi hasebiyle azaldı.
Gelecek kış görünümünün şimdi net olmadığının belirtildiği çalışmaya nazaran, AB’nin gelecek kış devri gaz depolarını doldurmak, tüketimi azaltmak ve LNG tedarikinde Çin ile rekabet etmek zorunda kalabileceği öngörülüyor.
Bu kapsamda, bilhassa gaz depolama tesislerinin 1 Ekim 2023 tarihine kadar yüzde 90 dolu olması gerekiyor.
Gelecek kış periyodu güç krizi yaşamamak için AB’nin, 31 Mart 2023’te sona erecek gazda talep azaltma kararının mühletini uzatması ve depoların dolması için gaz talebini düşürmesine muhtaçlık duyuluyor.
Gelecek kış Rusya’dan boru çizgileriyle sağlanan doğal gaz akışının mevcut düzeylerde devam etmesi ve sıcaklıkların mevsim normallerinde seyretmesi halinde AB’nin gaz talebini yüzde 13 azaltması gerekiyor.
Rusya’dan boru sınırlarıyla sağlanan doğal gazın büsbütün kesilmesi ve kışın soğuk geçmesi halinde ise daha sert tedbirler gerekeceği, bu durumda AB’nin kış periyodunu atlatabilmesi için gaz talebini yüzde 26 düşürmesi gerekebileceği öngörülüyor.
Öte yandan, AB’nin uygulamaya koyduğu doğal gaz talebini yüzde 15 düşürme kararının uygulama müddeti gelecek ay sona eriyor. Üye ülkelerin bu süreyi uzatması bekleniyor.
AB’nin bu kış periyodu bitiminde gaz depolarında doluluğun geçen yıldan daha yüksek düzeyde olması bekleniyor. Hali hazırda gaz depoları yaklaşık yüzde 73 doluluk düzeyinde bulunuyor. AB’nin bu yıl ayrıyeten ortak doğal gaz alım kontratları yapmaya başlaması da kelam konusu olacak.
